50 năm trước, ông Trần Đức Thái, ở số nhà 569 khu Phố Mới, phường Ninh Xá, thành phố Bắc Ninh ở độ tuổi 16, 17 đã mang trong mình nhiệt huyết cách mạng và sức trẻ. Đang là tổ phó tổ sản xuất trong Ban Chấp hành chi đoàn TNCS Hồ Chí Minh cơ khí Thành Bắc, thị xã Bắc Ninh, tỉnh Hà Bắc (cũ), nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc và Đoàn thanh niên, ông Trần Đức Thái đã viết đơn tình nguyện gia nhập lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) để mong được tham gia cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ trong chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng máy bay B52. Hoàn thành sứ mệnh cao cả trở về cuộc sống đời thường, ông là cán bộ mẫn cán, luôn hết lòng tận tụy với công việc được giao cho đến ngày nghỉ hưu theo chế độ. Giờ đây, ông đã ở tuổi gần thất thập, bạn bè gặp nhau vẫn thường nói về những công việc của mình với một niềm đam mê, khát vọng như 50 năm về trước!
Đ/c Nguyễn Thị Doan, Phó Chủ tịch nước trao Huân chương Lao động hạng Ba
cho ông Trần Đức Thái, ngày 05/7/2013
Ông Trần Đức Thái, cựu thanh niên xung phong bồi hồi nhớ lại: “Ngày tôi ra đi mọi người tiễn chân với tất cả sự yêu thương và tin tưởng. Tôi thì hứa lên đường quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mới trở về”. Theo quyết định của trên, ngày mùng 5/5/1972 Đội TNXP mang phiên hiệu 245 Hà Bắc chính thức được thành lập (sau này là đội TNXP Nguyễn Văn Cừ - Hà Bắc), gồm 700 nam, nữ thanh niên từ các huyện, thị xã trong tỉnh về tập trung và nhận quân trang mang màu xanh lá cây. Đấy là những thanh niên có lý tưởng cao đẹp, có trái tim nồng nhiệt, xung phong vào những công việc mà Tổ quốc và Nhân dân giao phó, họ đã làm theo lời dạy của Bác Hồ: “Đâu cần, thanh niên có. Đâu khó, có thanh niên”. Sau vài ngày ổn định tư tưởng và tổ chức, ngày 10/5/1972 Đội TNXP 245 Hà Bắc làm lễ ra mắt và xuất quân tại khu rừng trám xanh tốt ở xã Hiên Vân, huyện Tiên Sơn, tỉnh Hà Bắc (nay là xã Hiên Vân, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh). Đồng chí Nguyễn Nhiễu (Quê ở Võ Cường nay đã 85) tuổi thay mặt Đoàn TNCS Tổng cục đường sắt dự và công bố Quyết định, giao nhiệm vụ cho Đội, chỉ định Ban Chỉ huy đội do đồng chí Ngô Quang Vượng làm Bí thư Đảng ủy, đồng chí Nguyễn Văn Nga - Đội trưởng và đồng chí Nguyễn Công Thiêm, Đội phó, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Nhiệm vụ trên giao lúc ấy là bảo vệ an toàn, thông suốt trên tuyến đường sắt từ Ninh Bình đến Lạng Sơn, hàn gắn vết thương chiến tranh, lấp hố bom, sửa đường tàu, giải tỏa hàng hóa để kịp thời chi viện cho chiến trường, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Bản thân ông Thái được biên chế về C4 trực tiếp làm Tiểu đội trưởng Tiểu đội 4. Không quản gian lao vất vả, ông cùng anh chị em vận chuyển hàng vạn tấn hàng hóa qua sông Đuống bằng xe cải tiến, kịp thời chi viện cho tuyến trên. Giữa lúc chiến tranh phá hoại bằng máy bay B52 của đế quốc Mỹ tập trung đánh hủy diệt Thủ đô Hà Nội rất ác liệt, thì ông nhận được quyết định của Ban chỉ huy Đội điều lên phụ trách Đội Tuyên Văn (tuyên truyền cổ động - văn hóa - văn nghệ). Với chiếc loa pin cầm tay, hàng ngày cùng anh chị em trong đội đi khắp các tuyến đường nơi mà cán bộ, chiến sĩ đang làm nhiệm vụ để thông báo về những tin chiến thắng ở cả hai miền Nam - Bắc, về những thất bại của đế quốc Mỹ, phổ biến đường lối chính sách, mang “lời ca tiếng hát át tiếng bom” để động viên cán bộ chiến sĩ TNXP với khẩu hiệu “sống bám cầu, bám đường - chết kiên cường dũng cảm”.
Ông Thái tâm sự: Những năm tháng tham gia ở Đội TNXP - một thời gian không dài trong cuộc đời mỗi con người, nhưng đã để lại trong ông những kỷ niệm sâu sắc khó quên; được cấp trên tin tưởng, đồng đội quý mến nên ông được cử giữ nhiều chức vụ, được tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen; được tham gia lực lượng TNXP duyệt binh trước quảng trường Ba Đình lịch sử, mừng chiến thắng non sông thu về một mối năm 1975, được đi học lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng rồi được kết nạp vào Đảng cộng sản Việt Nam... dù ở cương vị nào, người thanh niên ấy cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Giữa tháng 5 năm 1975, ông Thái được chuyển về công tác ở Tổng Công ty xây dựng Thăng Long, kề vai sát cánh cùng 4000 đoàn viên, thanh niên xây dựng cây cầu thế kỷ (cầu Thăng Long) do Liên Xô giúp đỡ. Với cương vị Bí thư Đoàn chuyên trách, ông không nề hà công việc gì, cùng lãnh đạo anh em hoàn thành tốt việc xây dựng cầu, vượt tiến độ, đúng kỹ thuật; đơn vị ông được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh.
Đến sau này ông còn giữ nhiều chức vụ như: Bí thư đoàn Tổng Công ty; Trưởng phòng Tổ chức cán bộ; Phó chánh văn phòng Tổng công ty... Ông được Đảng, Nhà nước, Bộ, ngành, tặng nhiều phần thưởng cao quý; Huy Hiệu 40 năm tuổi Đảng; Huy chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất; Huân chương lao động hạng Ba; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhiều Huy chương, Kỷ niệm chương…
Bây giờ dù đã bước sang tuổi gần thất thập, nhưng ông Trần Đức Thái vẫn tích cực tham gia công tác như: Hội cựu cán bộ đoàn; Hội cựu cơ khí Thành Bắc hiện đang làm Chủ tịch hội Cựu TNXP phường Ninh Xá. Ông luôn lấy tinh thần của thanh niên xung phong làm lẽ sống cho mình. Bởi trong ông thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ khi Người tới thăm đơn vị TNXP 312, ngày 28/3/1951 tại Nà Tu, xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền,
Đào núi và lấp biển,
Quyết chí ắt làm nên.”
Và ông mãi mãi tự hào là cựu đội viên TNXP vinh dự được mang tên cố Tổng Bí thư của Đảng, người con của Quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc./.
NGUYỄN SƯỚNG