Không biết từ khi nào, bài ca chào nắng sớm của bầy chim đã từ từ lắng xuống, chuyển thành lời hát tạm biệt đầy luyến tiếc. Không biết từ khi nào, hương rơm rạ thơm nức dưới nắng đã phai dần đi, để lại cái khô hanh nhạt nhòa của gió heo may. Thu về. 

Mười năm trước, cũng trong tiết trời ảm đạm dịu dàng này, em cất tiếng khóc đầu tiên của cuộc đời. Em được sinh ra vào đêm đẹp nhất của mùa thu, đêm rằm tháng Tám. Trăng hôm ấy lấp lánh và huyền ảo hơn bất cứ ngày rằm nào, chiếu rọi cái buồn tẻ mọi ngày của mùa thu. Như thể nó đang tươi cười rạng rỡ với một sinh linh vừa bước vào cuộc đời. Một món quà sinh nhật quý báu mà mẹ thiên nhiên dành tặng cho em. Cha mẹ em, với niềm hạnh phúc vô bờ của đấng sinh thành, ước mong sao cho em cũng tỏa sáng như ánh trăng rằm, đặt tên em là Minh Nguyệt. Vậy mà trớ trêu thay, em có lẽ sẽ chẳng bao giờ thực hiện được nguyện ước ấy. Tạo hóa đã giấu đôi mắt của em vào bóng tối thăm thẳm, khiến cho em vĩnh viễn không được nhìn thấy vầng trăng lấp lánh, món quà của riêng em. Em chẳng thể nào tỏa sáng như cha mẹ em đã kì vọng. 

 Em ghét cái tiết thu biết mấy. Từng chiếc lá khô xơ xác như muốn lau cho bằng sạch chút vạt nắng ấm áp còn sót lại của ngày hạ. Em đưa tay ra hứng, nhưng chẳng một hạt nắng giọt mưa nào sà vào tay em. Em hít vào một hơi, nhưng mùi hương đan lẫn ngọt bùi của quả ngọt hoa thơm chẳng ùa đến với em nữa. Em yên lặng lắng nghe, nhưng tiếng nói cười ríu rít của trẻ con trong xóm, rồi tiếng chim líu lo vui tươi cũng ngày một thưa dần. Và em mở to mắt ra nhìn, nhưng chẳng thể thấy gì ngoài một không gian trải dài đến vô định, mịt mù đến tuyệt vọng. Ôi, giá mà em thấy được sắc vàng lãng mạn của mưa lá, màu xanh trong trẻo của bầu  trời, và cả ánh bạc diệu kì của vầng trăng! Giá mà mùa thu với em cũng đáng yêu đáng quý.

Nhưng hôm nay có cái gì đó khác. Dưới thanh âm ngọn cây rù rì, có tiếng chiếp chiếp thân thuộc của nắng hè. Mà cũng không phải là thân thuộc. Tiếng của ngày hè thì vui tươi, rộn rã, còn trước mặt em lúc này chỉ có tiếng thút thít lẻ loi của một cánh chim cô đơn. Hẳn là chú chim non vừa mới rời tổ không lâu, không đủ sức theo bạn bầy về phương Nam tránh rét nên rơi xuống giữa đường, bị bỏ rơi hoàn toàn. Một sinh linh đơn độc, không biết phải đi đâu về đâu giữa không gian ảm đảm đến vô tận. Em thấy thật thương cảm cho sinh linh bé nhỏ, có lẽ là bởi giữa em và nó có một mối đồng cảm mà ít ai thấu được, hoặc chỉ đơn giản là bởi trái tim trong sạch của đứa bé mười tuổi đã nấc lên theo từng tiếng thổn thức của chú chim. Em lần tìm nó giữa khoảng không vô tận của chính em.Thật kì diệu, dù chẳng khác nào mò kim đáy bể, nhưng rốt cuộc em vẫn đặt được con vật bé bỏng, mềm mượt như nhung vào giữa hai bàn tay cũng nhỏ xíu. Em mang nó về nhà, ủ ấm, chăm sóc tận tình, vừa vuốt ve con chim vừa nhớ về những ngày chính em cũng được ôm ấp, chăm nom, những ngày mà cha mẹ của em còn chút hi vọng níu cho em vài vạt nắng. Chú chim có sức người ủ ấm, chẳng mấy chốc đã khỏe lại, cất tiếng hót trong trẻo:

 - Cậu thật là một con người tử tế. Để đền ơn cậu, trong ngày mai và chỉ ngày mai thôi, tớ sẽ biến mong ước lớn nhất của đời cậu thành hiện thực.

Thế là đêm đó, em trằn trọc mãi không ngủ. Em lăn qua bên này rồi lại lật qua bên nọ, vừa háo hức, vừa nôn nao, vừa hoang mang đến lạ lùng. Trong ngày mai và chỉ ngày mai thôi, khi ngọn gió se se mùa thu hôn lên đầu mũi để đánh thức em dậy, em sẽ được nhìn thấy thế giới lần đầu tiên trong đời. Thế giới thì như thế nào nhỉ? Màu của mùa thu có đìu hiu như thanh âm hương vị của nó không? Người thân của em trông như thế nào? Không biết cái áo em đang mặc trông như thế nào? Còn cả ánh trăng nữa. Ôi! ánh trăng mà em đã được đặt tên theo. Ngày mai, đúng cái ngày đẹp nhất của mùa thu, trăng sẽ tươi cười hiền dịu, đón chào em đến với thế giới. Một ngày, để em được tỏa sáng. Một ngày, để em yêu mùa thu.

Thế rồi buổi sáng tinh khôi nhất cả cuộc đời em đã đến. Có cái gì đó lóa lên trước mắt em, nhẹ nhàng vén lên mí mắt. Em như lần đầu tiên được tỉnh dậy sau một giấc ngủ dài đằng đẵng. Mọi hình hài, màu sắc, ánh sáng hiện ra trước mắt em. Em kéo tung lớp chăn dày, bật dậy khỏi giường, chạy ngay đến trước cửa sổ. Thế giới sao mà lấp lánh quá. Có cái gì đó ấm áp, sáng rọi, quét một màu lung linh lên khung cảnh. Là nắng! Ánh nắng mà những tưởng đã kéo đi di trú với bầy chim hết, vậy mà vẫn còn tô thắm cho sắc thu một màu dịu dàng đáng yêu. Và nhìn mà xem! Xa xa, từ trên những ngọn cây cao cao, từng chiếc lá thi nhau rơi xuống thềm đất. Nó đâu có lạnh lẽo và ảm đạm, mà trái lại, rất mực lãng mạn và ấm áp. Màu của lá như nhuốm cả mùa thu, dịu hiền mà vẫn rực rỡ.

Ngày hôm ấy tưởng chừng như không thể nào hạnh phúc hơn được nữa. Em thấy được sắc tươi mới của hoa sữa, loài hoa đã mang đến hương thơm ngọt ngào phả vào phòng em. Em thấy cả màu trong xanh của dòng sông sau nhà, dòng sông đã luôn bình lặng hát ru em bằng giọng rầm rì ấm áp. Chỉ có làn gió heo may là không thể thấy được, nó chỉ làm nhiệm vụ chuyển thanh âm, mùi hương và cả không khí của mùa thu qua khung cửa sổ bé nhỏ của em. Tuyệt vời nhất là em thấy được cha mẹ của em, thấy được nụ cười hạnh phúc hiếm hoi của họ khi em làm những việc vặt trong nhà, điều mà ngày thường em không thể động tới. Em vừa dọn dẹp nhà cửa, vừa tủm tỉm cười một mình. Em cứ giữ tâm trạng lâng lâng ấy, hết đi vào lại vọt ra căn nhà, vạch từng nhành cây ngọn cỏ để khám phá, để nhìn cho thật kĩ vạn vật trong thế giới sinh động bé nhỏ của em. Nhưng giờ khắc hạnh phúc chẳng kéo dài được lâu. Mới đó mà ánh nắng đã từ từ lùi về đằng Tây, chậm rãi chia tay em trong luyến tiếc. Em ngồi trước hiên nhà, đưa mắt nhìn đăm đắm lên bầu trời như vừa tiễn biệt màu nắng, vừa muốn níu kéo chút ánh sáng sắp tắt hẳn khỏi cuộc đời em. Khi tia nắng cuối cùng đã tắt lịm, em chợt thấy một cảnh tượng hết sức kì lạ.

Treo lơ lửng giữa trời là một khối pha lê lấp lánh, tỏa sáng yêu kiều giữa nền trời tối đen. Ắt hẳn đó là món quà sinh nhật của em, là điều mà em đã mong mỏi chờ đón ngay từ đầu mà dường như quên mất. Vầng trăng ngày rằm như đứng sẵn đợi em, cười hiền từ như khi em chào đời. Trăng không chói sáng rực rỡ như mặt trời, mà lấp lánh huyền ảo, tỏa ra sức quyến rũ khác hẳn với nắng vàng tinh nghịch. Em sững sờ nhìn trăng, không cả dám thở như sợ rằng chỉ một lay động nhỏ nhất cũng khiến vẻ đẹp của trăng tan đi. Trăng đẹp quá, đẹp mê hồn người. Đẹp hơn cả sắc rực rỡ của hướng dương, đẹp hơn cả màu trong biếc của bầu trời. Món quà của riêng em, món quà mà mẹ thiên nhiên ưu ái tặng cho em. 

Hai hàng lệ từ từ rơi xuống gò má của em. 

- Có chuyện gì vậy? – con chim ngồi cạnh em nãy giờ cất tiếng hỏi. Chỉ một lời quan tâm cũng khiến cho những nỗi niềm chôn chặt suốt bao năm của em vỡ òa trong tiếng nức nở:

- Trăng cứ đẹp như vậy, cứ tỏa sáng như vậy cho đến vĩnh cửu. Người ta đều yêu đều mến trăng, người ta ghi trăng vào thơ ca, người ta khắc trăng lên trái tim! Còn tớ, cũng gọi là trăng, cũng được thương yêu quan tâm, nhưng lại chẳng bao giờ tỏa sáng được, chẳng bao giờ làm đẹp cho đời được! Một ngày, chỉ một ngày để được nhìn thấy, không thể nào so sánh với nghìn năm vĩnh cửu của ánh trăng kia!

Em lại thổn thức khóc, còn chú chim thì im lặng. Trong cái khoảnh khắc ánh trăng chiếu rọi lòng người, cả hai chợt nhận ra rằng: mong ước sâu thẳm của em không phải là có được đôi mắt sáng như bao người, không phải là được tận hưởng thế giới như mọi người đều tận hưởng, mà là khát khao cháy bỏng được cống hiến cho cuộc đời, được hoàn thành ước mong của cha mẹ vào ngày mà em chào đời. Em ghét cái tiết thu, có lẽ cũng không phải vì mùi hương nhạt nhòa và âm thanh quá đỗi tĩnh mịch.

- Không phải vậy đâu!

Con chim nhỏ lại hót lên, cắt ngang dòng suy nghĩ hỗn độn ào ào đổ về.

- Có những người nhìn rõ được bằng cả hai mắt mà vẫn tàn nhẫn, xấu xa, ích kỷ. Cậu thì khác hoàn toàn, cậu có trái tim đầy yêu thương và đáng được yêu thương. Cậu đã chẳng cứu sống tớ còn gì. Cậu là người đẹp nhất, tỏa sáng nhất mà tớ từng biết.

Vài lời thỏ thẻ nhẹ nhàng nhưng cũng là đủ để em hiểu ra cái điều mà đáng lẽ em phải được hiểu ngay từ những ngày bé thơ. 

Tình thương người lớn dành cho em đã bị lấn át bởi nỗi đau xót trước khiếm khuyết của em cùng với cái mối lo cơm áo gạo tiền, cuối cùng chẳng thể nào bật lên một lời yêu thương. Em đã lầm tưởng rằng sự thờ ơ ấy là lỗi của em, là vì đôi mắt mãi chẳng sáng như ánh trăng rằm. Giờ em ngồi tại đây, trước ánh bạc lấp lánh của trăng, cùng với chú chim nhỏ kỳ lạ nhất trên đời, và em thoáng nghĩ đến nụ cười của cha mẹ.

Sáng hôm sau, em lại đi giữa tiết trời mùa thu, bước từng bước khoan thai với chú chim nhỏ đậu trên vai. Chú sải rộng đôi cánh, hót lên khúc ca tạm biệt cuối cùng. Bài hát của một chú sao mà diệu kỳ, sao mà ngọt ngào đến thế. Bài hát là lời hứa hẹn, rằng một ngày cả hai sẽ lại được gặp nhau. Rồi chú vỗ cánh bay đi, hướng tới nơi chân trời xa có bạn bầy của chú. Em vẫn đứng đó, lặng đi một hồi lâu. Em ngỡ ngàng nhận thấy trong gió se phảng phất một hương thơm ngọt ngào.

Em trở về nhà, giọng nói dịu dàng quen thuộc cất lên chào em, nhưng đến hôm nay em mới để ý.

- Mừng con về nhà./.